ฤๅษี หรือ ฤษี (อังกฤษ: hermit, กรีก: ἐρημίτης erēmitēs) คือคำเรียกบุคคลที่อยู่อย่างสันโดษและห่างไกลจากสังคม ทัศนคติของฤๅษีมีให้เห็นในวรรณคดีไทยหลายเรื่อง อาทิ พระอภัยมณี จันทโครพ ในลักษณะเป็นชายชราผอม มวยผมสีขาว หนวดเครายาวสีขาว นุ่งห่มหนังสัตว์อย่างหนังเสือหรือกวางที่ตายแล้ว คล้องลูกประคำ สวมงอบบนศีรษะ ถือไม้เท้าที่หงิกงอ ถือศีลบำเพ็ญตบะ มีวิชาอาคมเก่งกล้! า และมักอาศัยอยู่ตามป่าลึก ที่อยู่อาศัยของฤๅษีเรียกว่า อาศรม (อ่านว่า อา-สม)